دستگاه ایمنی در پاسخ به عفونت‌های گوناگون باکتریایی یا ویروسی مولکول‌هایی به نام پادتن یا آنتی‌بادی تولید می‌کند که با اتصال به مولکول‌های شاخصی در باکتری یا ویروس ( که پادگن یا آنتی‌ژن) نامیده می‌شوند. باعث از بین رفتن عامل بیماری‌زا می‌شوند.
دانشمندان معتقدند پادتن‌ها یا آنتی‌بادی‌های تولید شده در بدن بیماران بهبود یافته از کووید-۱۹ دست کم برای مدتی باعث حفاظت آنها از عفونت مجدد با ویروس کرونا می‌شود.
همچنین به نظر آنها می‌توان این پادتن‌ها را از خون این بیماران بهبودیافته استخراج کرد و برای تجویز به سایر افراد درگیر بیماری به کار برد تا با تقویت دستگاه ایمنی آنها دوره بیماری‌شان کوتاه‌تر شود یا شدت آن کاهش یابد.
همچنین انتقال این پادتن‌ها به افرادی که هنوز به ویروس کرونا آلوده نشده‌اند، می‌تواند مانند واکسن عمل کند و به دستگاه ایمنی گیرنده بیاموزد چگونه ویروس جدید کرونا (ویروس سارس- کرونا ۲) را شناسایی و با آن مبارزه کند.
به طور خلاصه پلاسمای خون حاوی پادتن بیماران بهبودیافته از کووید-۱۹ بالقوه می‌تواند جان دیگر بیماران را نجات دهد.
هم دانشمندان آمریکایی و هم دانشمندان چینی به دنبال استفاده از این شیوه درمانی برای درمان عفونت کووید-۱۹ هستند.
با توجه به اینکه پیش‌بینی می‌شود تا در دسترس قرار گرفتن عمومی واکسنی برای ویروس جدید کرونا ۱۲ تا ۱۸ ماه طول بکشد، برخی کارشناسان معتقدند استفاده از پلاسمادرمانی می‌تواند به طور موقت نقشی برای کمک به بیماران داشته باشد.
گرچه در مورد پلاسمادرمانی مانند هر درمان دیگری موضوعات مربوط به بی‌خطر بودن، تاثیربخشی و عملی بودن درمان باید حل و فصل شود، اما این شیوه نسبت به روش‌های دیگر پیشگیری و درمان سریع‌تر و با هزینه کمتر قابل‌دستیابی است.
این شیوه استفاده از پادتن‌های خون بهبودیافتگان یا پلاسما درمانی سابقه طولانی در پزشکی دارد و در اواخر قرن نوزدهم و اوائل قرن بیستم برای درمان بیماری‌های گوناگونی از دیفتری و فلج اطفال گرفته تا سرخک، اوریون و نیز آنفلوانزا (در جریان پاندمی آنفلوانزا در سال ۱۹۱۸) به کار رفته است. در آن هنگام این شیوه اغلب به صورتی ابتدایی با انتقال خون از فرد بهبود یافته به فرد بیمار انجام می‌شد.
امروزه این روش بسیار پیچیده‌تر است.
ابتدا پژوهشگران باید تشخیص دهند که در چه هنگامی میزان پادتن‌ها در خون بیماران بهبودیافته به اوج خود می‌رسد و چه مدت طول می‌کشد تا این پادتن‌ها ویروس را از بدن پاک کنند. هر دوی این کارها نیاز به آزمایش‌هایی دارد که در حال حاضر فقط در آزمایشگاه‌های پژوهشی در دسترس است. در مرحله بعد پادتن‌های خنثی‌کننده ویروس را باید از خون این بیماران جدا و استخراج کرد. سپس پلاسمای حاوی این پادتن‌ها را در یک جا جمع و خالص کرد.
کارشناسان می‌گویند پادتن‌های خنثی‌کننده به دست آمده از یک بیمار کاملا بهبود یافته ممکن است بتواند تا دو نفر دیگر را درمان کند یا به آنها مصونیت ببخشد.
البته در انتقال این پلاسما بیماران بهبود یافته مانند هر انتقال خونی باید مراقب انتقال ویروس‌های بیمای‌زای دیگر از این طریق هم بود.
یک نگرانی دیگر هم در این مورد این است که پلاسما درمانی در افراد بیمار باعث ایجاد واکنش شدید دستگاه ایمنی آنها شود که آسیب بیشتر یا حتی مرگ را باعث شود.
قصد دانشمندان این است که این شیوه درمانی را ابتدا در بیمارانی که به تازگی دچار عفونت با ویروس کرونا شده‌اند و علائم خفیفی دارند، آزمایش کنند. اگر این آزمایش موفق باشد، مرحله بعد ازمایش این شیوه در بیماران بدحال خواهد بود.
همچنین از پلاسمای بیماران بهبود یافته می‌توان برای ایمن کردن کارکنان پزشکی که با بیماران کووید-۱۹ سروکار دارند، استفاده کرد. گرچه ایمنی ناشی از انتقال پلاسما طولانی‌مدت نیست، اما دست کم تا زمان آماده شدن واکسن از این افراد محافظت خواهد کرد.
بیش از بیست موسسه پژوهشی در آمریکا به رهبری پژوهشگران در دانشکده پزشکی آلبرت اینشتین در نیویورک در حال سازماندهی برای ساختن دارویی بر اساس پلاسمای خون افراد بهبود یافته و انجام کارآزمایی‌های بالینی از لحاظ بی‌خطر بودن و تاثیربخشی آن هستند. پیش‌بینی این دانشمندان این است که تا اوائل تیرماه داده‌های این کارآزمایی‌ها به دست آیند و بتوان مرحله بعدی را شروع کرد.
قبلا تحقیقاتی درباره استفاده از پلاسمای خون بهبودیافتگان در عفونت یک ویروس کرونای دیگر که عامل نشانگان تنفسی خاورمیانه یا مرس است، تحقیقاتی انجام شده است. بررسی‌های در آن هنگام نشان داد که پادتن‌های خنثی‌کننده استخراج‌شده از خون میمون‌های ماکاک بهبود یافته از بیماری می‌تواند باعث محافظت میمون‌های ماکاک سالم در برابر ویروس کرونای عامل مرس شود.
این دانشمندان می‌گویند گرچه هنوز جزئیات زیادی درباره پلاسمادرمانی برای کووید-۱۹ حل شود، اما این روش ارزش امتحان کردن را دارد.
نظر شما